Nha Trang Thơ Mộng: Biển và Kỷ Niệm

Lòng anh hướng về Nha Trang và biển ra sao, lòng ML cũng vậy…

Kính Anh H.T.,

ML rất cảm động khi nhận được thư anh. ML xin lỗi anh vì lá thư hồi âm này có chút muộn, ML mong sẽ được anh thông cảm.

Nha Trang và Biển

Con đường Duy Tân chạy dọc biển, có “gió mát và mùi rong biển thoang thoảng hương thơm bốn mùa” như anh viết trong thư, đúng là con đường đẹp nhất Nha Trang anh nhỉ. Từ những năm đầu thế kỷ XX lúc người Pháp mới xây, đường mang tên Avenue de la Plage (Đại lộ Bãi biển), sau đổi thành Đại lộ Duy Tân, sau này nữa là đường Trần Phú. Nhưng trong tâm tưởng của ML và nhiều người Nha Trang khác, nó vẫn luôn hiện diện bằng một cái tên giản dị mà quen thuộc “đường biển”. Ngày xưa ấy bạn bè ML thường rủ nhau “đạp xe một vòng đường biển” mỗi chiều gió mát.

Nói ra chắc anh sẽ cười, ML từng nghĩ “con đường Duy Tân, cây dài bóng mát” trong bài hát “Trả lại em yêu” của Phạm Duy là đường Duy Tân của Nha Trang đó, vì đường biển của ML cũng có hàng bàng cổ thụ che bóng nắng suốt con đường. Sau này nhiều lần đạp xe thơ thẩn dọc đường Duy Tân chính hiệu (nay là Phạm Ngọc Thạch) ở Sài Gòn, con tim ML vẫn nhớ về “con đường xưa em đi” ở Nha Trang. Đó chính là “nỗi tiếc thương” mà anh nói sao?

Nhớ đường biển, chắc anh cũng giống ML, không thể quên hàng phi lao trên bờ biển, gốc và cành mạnh mẽ mà thanh thoát. Lá cây mảnh mai thon dài, chia nhiều đốt trông như những cây kim xanh nối với nhau. Mỗi đốt có thể bứt ra rồi nối lại như thường. Trò chơi ưa thích của ML và bạn bè thuở nhỏ là đố nhau đoạn nào đã bị bứt ra, rồi cười rộ lên mỗi lần có đứa đoán sai.

Cả bọn cũng thường tha thẩn nhặt trái phi lao. Trái nhìn rất ngộ, như một trái thơm khô nhỏ xíu nâu sẫm, nhẹ mà cứng. Trái mọc thành chùm, bữa nào may mắn có một chùm trái phi lao để trên bàn học là ML sẽ vui cả tuần. Nó giúp ML nghe được tiếng gió xôn xao, tiếng sóng rì rầm và ngửi thấy vị mặn của biển. Phi lao còn gọi là tùng dương, một cái tên rất hay đúng không anh, vừa cứng cáp như tùng, vừa thanh thoát như dương. 

ML từng được thấy biển ở nhiều nơi, có nơi biển mênh mông tới tận chân trời như biển San Francisco cạnh Cầu Golden Gate, hay biển Normandy kiêu hùng với vách đá dựng đứng. Biển nào cũng đẹp, nhưng với ML biển Nha Trang luôn như một người con gái lãng mạn ngọt ngào, anh biết vì sao không? 

Vì bờ biển cong cong như chiếc lược ngà, cát trắng như… đường cát, hai bên đều có núi non xanh tươi bao bọc. Bên trái dãy Cô Tiên như người thiếu nữ nằm xõa tóc, bên phải dãy Cảnh Long như con rồng xanh đang nằm ngủ. Núi không cao, nên không hùng vĩ lấn át biển, mà như đang ôm ấp, vỗ về biển và gió, khiến biển dịu dàng hơn và gió cũng nhẹ nhàng hơn. 

Núi không quên cho biển “mượn” vài hòn đảo bầu bạn giữa sóng nước xanh trong. Như anh đã nhắc trong thư, hòn Rùa giống y chang con rùa, Hòn Yến, một dãy dài là Hòn Tre, xa hơn là Hòn Tằm, Hòn Một, Hòn Mun. Từ bờ nhìn ra ML thấy núi thật gần, tưởng có thể bơi ra đó được. Hồi nhỏ, khi nhìn hòn Rùa lấp lánh trong nắng mai, ML đã hình dung cảnh một cô bé bơi ra chạm tay vào Hòn Rùa và tin rằng mình sẽ có một tình yêu đẹp và một cuộc đời hạnh phúc. Có lẽ lúc đó anh đang ngắm mặt trời mọc trên biển chăng?

Anh biết không, biển Nha Trang còn ghi dấu cuộc tình mười năm của nhạc sĩ Phạm Duy với người con gái tên Alice Lệ Lan. Nhạc sĩ đã viết nhiều bài hát tặng nàng thơ. Năm 1968, Lệ Lan lên xe hoa, ông tiễn người yêu bằng “Nghìn trùng xa cách”: “nghìn trùng xa cách, người đã đi rồi, còn gì đâu nữa, mà khóc với cười…” Một năm sau về thăm lại Nha Trang, ông viết “Nha Trang ngày về” trong nỗi nhớ thương day dứt: “Nha Trang ngày về, mình tôi trên bãi khuya, tôi đi vào thương nhớ, tôi đi tìm cơn gió, tôi xây lại mộng mơ năm nào…”

Nha Trang: Vị Xưa

Thư anh nhắc “món hột vịt lộn và bánh ú được các chị gánh gánh hàng bán khắp nơi nhứt là dưới bãi biển đường Duy Tân”. ML còn nhớ như in ngọn đèn dầu tù mù trong đêm vắng, người đàn bà bối búi tóc dày mặc chiếc áo bà ba bạc màu, nét mặt phúc hậu, gánh hai đầu quang gánh đong đưa cùng tiếng rao lẻ loi kéo dài: “Bánh ú vịt lộn…đ..â..ââây…”. 

Má ML thường kêu bà vào khoảng sân trước nhà, mấy đứa con nít xúm xít quanh quang gánh, nhón tay cầm cái muỗng nhỏ đập đập lên vỏ cái trứng đứng trong chén hột mít rồi gỡ vỏ ra một lỗ nhỏ. Cầm chén húp nước trong trứng trước, xong mới khẽ khàng lột vỏ đủ để bỏ muỗng vô xắn từng miếng một.  

Chị em ML không ai dám gỡ vỏ nhiều, vì đứa nào cũng sợ thấy con vịt nhỏ nằm trong trứng, nên chỉ dám múc từng muỗng nhỏ chấm muối tiêu rồi nhắm mắt bỏ vô miệng nhai từ từ. Má ML hay nhắc “Coi chừng cục chì!” nhưng bà bán vịt lộn chọn rất hay, trứng bà lấy cho chị em ML chưa bao giờ có cục chì cứng bên trong. 

Đêm sâu và vắng, chỉ có tiếng nhai nhỏ nhẻ của mấy chị em cùng vài câu trao đổi giữa má và bà bán hàng. Đèn dầu chiếu ra một khoảng nhỏ mờ ảo, sương xuống lành lạnh càng khiến chén vịt lộn trên tay thêm ấm áp. Còn bánh ú bán chung với hột vịt lộn thì nhưn có thịt heo đậu xanh, bên ngoài là nếp, gói lá chuối thành hình tháp cỡ nắm tay người lớn. Bánh ú dễ ăn ít ngán do nếp không nén chặt như bánh chưng bánh tét, nhưng đủ để no lâu nên hồi đó bánh ú được ưa chuộng lắm.

Anh còn nhắc “hai món nem và chả Ninh Hòa là hai món rất đặc biệt mà bất cứ người khách lạ nào mới đến Nha Trang cũng cần nếm thử cho biết cái vị ngon của nó!” Đúng đó anh, nem và chả Ninh Hòa thì ngon khỏi nói, tới khi nem và chả cùng kết hợp thành món nem nướng thì càng đặc sắc. 

Hồi thập kỷ 1960, người Ninh Hòa gọi nem nướng là chả cuốn. Bánh tráng cuốn rau, dưa leo, nem nướng và chả ram (cuốn chả giò nhỏ có con tôm và cọng hành). Tương chấm từ cháo nếp nấu nhừ, tôm thịt xào cà chua băm, mặn mặn ngọt ngọt thiệt hấp dẫn. Nếu ML nhớ không lầm thì có quán nem nướng nằm ở dốc đường Lê Lợi từ Chợ Đầm ra biển. 

Về quán cà phê Con Cò anh nhắc chỗ góc đường Hồng Bàng & Bà Triệu thì chắc Con Cò đã vỗ cánh bay “về miền quá khứ” rồi anh à. Không sao, ML sẽ mời anh uống cà phê Bốn Mùa. Không phải quán cà phê Bốn Mùa sang chảnh nằm trên bờ biển hiện giờ (không biết là trên nền của kiosque số mấy hồi xưa) mà là cà phê thương hiệu Bốn Mùa đặc biệt của Nha Trang. Loại cà phê này ra đời sau 1975 nên chắc anh chưa thử, nhưng ML bảo đảm hương vị đậm đà nồng nàn của nó đủ làm ngây ngất bất cứ tín đồ cà phê khó tính nào. 

Anh em mình sẽ rủ anh ĐHN tìm một quán cà phê yên tĩnh, lắng nghe nhạc xưa nhè nhẹ, hít thật sâu mùi cà phê thơm lừng ấm áp và ôn lại chuyện Nha Trang năm nào anh nhé.

Kính chúc anh và gia quyến nhiều sức khỏe và an lạc.

Minh Lê